Matki Chrzestne Powstania Wielkopolskiego – Helena Rzepecka - Powstanie Wielkopolskie

Budowanie tożsamości narodowej, krzewienie kultury i historii tradycyjnie należało do zadań kobiet. Dlatego ich rola w przygotowaniu Powstania Wielkopolskiego jest wręcz nieoceniona. Wśród nich, na wyróżnienie  z pewnością zasługuje Helena Rzepecka, która niestety nie miała możliwości podziwiać realnych efektów swojej pracy organicznej, gdyż zmarła w 1916 roku.

Na przełomie XIX i XX wieku Helena Rzepecka uchodziła za najmądrzejszą kobietę w Poznaniu.  Jako osoba pełna ambicji i determinacji, ukończyła elitarną Szkołę Ludwiki, która nadawała prawa do wykonywania zawodu prywatnej nauczycielki. Samowystarczalna, zawsze apelowała do kobiet, aby podejmowały pracę zarobkową, pozwalającą im zachować niezależność finansową. Dotyczyło to również pań, których sytuacja ekonomiczna nie zmuszała do pracy.

POZNAŃSKA SIŁACZKA

Rzepecka pochodziła z szanowanej poznańskiej rodziny. Jej ojcem był Ludwik Władysław Rzepecki, wydawca „Gońca Wielkopolskiego”, a matką Romana Gex, nauczycielka języka francuskiego w poznańskich szkołach dla dziewcząt. Nie dziwi zatem, że jej żywiołem było krzewienie nauki oraz pisarstwo. Mając 30 lat, po ojcu przejęła prowadzenie redakcji. Mimo że rodzina musiała sprzedać gazetę, to nowy wydawca pozostawił Helenę Rzepecką na stanowisku redaktora naczelnego. Taka decyzja świadczyła o docenieniu jej wysokich kompetencji.

W międzyczasie Rzepecka zaangażowała się w działalność edukacyjną. W swoim mieszkaniu przy ulicy Piekary 7 założyła wraz z innymi kobietami Towarzystwo Przyjaciółek Wzajemnego Pouczania się i Opieki nad Dziećmi „Warta”. Jego zadania koncentrowały się  na organizacji tajnych kompletów dla dzieci z ubogich rodzin, które w pruskiej szkole nie miałyby kontaktu z polską edukacją. Ponadto Rzepecka zorganizowała setną rocznicę urodzin Adama Mickiewicza. Jednocześnie ogromy nacisk kładła na edukację kobiet i ich emancypację, czego dowód dawała przygotowując w maju 1908 roku Wiec Kobiet Polskich.

W 1904 roku zrezygnowała z pracy w redakcji i skoncentrowała się na prowadzeniu pensjonatu dla dziewcząt. W całym Poznaniu było to jedyne miejsce, w którym dziewczęta mogły odbyć kurs kultury, historii i literatury polskiej. Jej dom stanowił otwartą bibliotekę, z której można było wypożyczyć książki. Energicznie zabiegała o pomoc materialną dla najzdolniejszych dziewcząt. Na jej wniosek poznańskie Towarzystwo Pomocy Naukowej dla Dziewcząt Polskich zwiększyło pulę stypendiów dla gimnazjalistek oraz zaczęło udzielać stypendia studentkom.

Do końca życia Helena Rzepecka zajmowała się publicystyką, pracowała nad podręcznikiem do samodzielnej nauki języka polskiego. Była autorką „Śpiewnika”, książek o Karolu Marcinkowskim, Zygmuncie Krasińskim. Pisała na temat kazań księdza Piotra Skargi i ich wpływie na polską kulturę. Opracowała również dwutomowe dzieło „Ojczyzna w piśmie i pomnikach. Ilustrowane dzieje piśmiennictwa polskiego”.