5 grudnia 2021 roku odbyła się uroczystość upamiętniająca 103. rocznicę zawiązania spisku zbrojnego IV kompanii marynarzy oraz ich dowódcę – bosmana Adama Białoszyńskiego.
Tradycyjna już ceremonia odbyła się przy pamiątkowej tablicy Marynarzy Powstańców Wielkopolskich przy ulicy Wrocławskiej 18 w Poznaniu. Miejsce nieprzypadkowe. W tym budynku bowiem 5 grudnia 1918 roku odbyło się tajne zebranie, podczas którego zdecydowano o utworzeniu oddziału marynarzy i jego udziale w walkach o zjednoczenie ziem polskich.
IV Kompania Marynarzy Powstańców Wielkopolskich weszła w skład batalionu Służby Straży
i Bezpieczeństwa Marynarzy w Poznaniu. Ubrani w granatowe mundury marynarze byli elitą sił powstańczych, m.in.: stanowili osobistą ochronę Ignacego Jana Paderewskiego podczas jego pobytu w Poznaniu. Zorganizowana przez Adama Białoszyńskiego kompania m.in. brała udział w zwycięskim szturmie na lotnisko Ławica. Następnie zaś ruszyła na odcinek frontu północnego pod Szubin, Łabiszyn, Żnin, Tury, Rynarzewo.
W niedzielnej uroczystości m.in. udział wzięli Tadeusz Musiał, Prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, syn Powstańca Wielkopolskiego – marynarza Franciszka Musiała, Marian Winiecki, Prezes Koła Rodzin Marynarzy, Jacek Krzyżański, przedstawiciel Koła Rodzin Marynarzy Powstania Wielkopolskiego. Wirtualnie w ceremonii uczestniczył Honorowy Prezes Koła Rodzin Marynarzy Powstańców Wielkopolskich, redaktor Teofil Różański (kończący w tym roku 95 lat). Gościem honorowym był natomiast poeta Bogusław Graliński członek Polskiego Towarzystwa Artystów, Autorów, Animatorów Kultury ,,PTAAAK”, który napisał specjalny etos marynarski pod tytułem ,,Marynarze w Powstaniu Wielkopolskim 1918\19” liczący 40 zwrotek.
Wartę honorową przy tablicy pełnili Irena i Robert Przybysz w mundurach marynarskich stylizowanych na te z czasów Powstania oraz Robert Kubaczyk w mundurze oficerskim obecnej Marynarki Wojennej.
Warto wspomnieć, że z inicjatywy przedstawicieli rodzin Marynarzy Powstańców Wielkopolskich kolejne marynarskie groby zostały oznaczone specjalnymi tabliczkami „Powstaniec Wielkopolski”.
W ten sposób wyróżniono mogiły:
Zygmunta Perkowskiego – na cmentarzu Nowina,
Stanisława Białaszyńskiego – na cmentarzu Górczyńskim,
Emanuela Reinholza – na cmentarzu Junikowo.
Natomiast na cmentarzu w Kiekrzu, gdzie spoczywa również bosman Adam Białoszyński, oznaczono groby:
Andrzeja Urbaniaka,
Bolesława Pełkowskiego,
Stanisława Karnabola,
Stanisława Bednarza,
Michała Kunca,
Franciszka Przybylskiego.
O Marynarzach Powstańcach Wielkopolskich pamięta również Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, który co roku, 27 grudnia, składa pod tablicą przy ulicy Wrocławskiej 18 symboliczną wiązankę.
Autor zdjęć: Jacek Krzyżański