<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><rss version="2.0" xmlns:content="http://purl.org/rss/1.0/modules/content/" xmlns:wfw="http://wellformedweb.org/CommentAPI/" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom" xmlns:sy="http://purl.org/rss/1.0/modules/syndication/" xmlns:slash="http://purl.org/rss/1.0/modules/slash/" > <channel> <title>Bohaterowie powstania | Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</title> <atom:link href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/feed/" rel="self" type="application/rss+xml" /> <link>https://27grudnia.pl</link> <description>Wirtualne muzeum Powstania Wielkopolskiego. Informacje o obchodach, wiedza, gry miejskie, questy, wycieczki śladami Powstania, scenariusze lekcji historii, opowieści Powstańców</description> <lastBuildDate>Mon, 19 Nov 2018 12:52:16 +0000</lastBuildDate> <language>pl-PL</language> <sy:updatePeriod> hourly </sy:updatePeriod> <sy:updateFrequency> 1 </sy:updateFrequency> <generator>https://wordpress.org/?v=6.6.2</generator> <item> <title>Ignacy Jan Paderewski</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/ignacy-jan-paderewski/900/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Sun, 22 Sep 2013 07:43:42 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/ignacy-jan-paderewski/</guid> <description><![CDATA[<p>Wirtuoz, polityk, bohater</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/ignacy-jan-paderewski/900/">Ignacy Jan Paderewski</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Urodził się na Kuryłówce na Podolu. Od dziecka wykazywał niebywałe zdolności do gry na fortepianie. Po ukończeniu szkół jeździł z koncertami po całej Europie, bywał m.in. w Wiedniu, Paryżu czy Londynie. Wirtuozerią zachwycał nawet koronowane głowy, pisała o nim w swoich pamiętnikach władczyni brytyjskiego imperium, królowa Wiktoria. Niesamowitą popularność zyskał w Stanach Zjednoczonych, gdzie jeździł na tournée i ostatecznie zamieszkał. Dwukrotnie żonaty, z pierwszego małżeństwa miał syna Alfreda.</p> <p>Postać tego wybitnego pianisty i kompozytora zapisała się również na kartach historii Polski, gdyż <strong>Ignacy Jan Paderewski</strong> był znanym i cenionym działaczem niepodległościowym, który dzięki swoim międzynarodowym koneksjom przyniósł krajowi wymierne korzyści. Przed publicznymi występami na koncertach wygłaszał mowy, lobbując na rzecz Polski. Angażował się również w politykę państwa polskiego, obejmując urząd premiera niepodległej Polski (od 16stycznia do 9 grudnia 1919 r.).</p> <p>Dla Poznania i Wielkopolski Ignacy Jan Paderewsk<strong>i</strong> stał się symbolem walki o odzyskanie wolności spod niemieckiego panowania oraz walki o granicę zachodnią. Przypłynął do Gdańska 25 grudnia 1918 roku. Do Poznania, w którym pojawił się 26 grudnia 1918 roku, podróżował przez Piłę i Oborniki. Niemcy za wszelką cenę nie chcieli dopuścić do przyjazdu tak znamienitej osoby, mając świadomość zagrożenia, jakie mogłoby nieść ze sobą to wydarzenie. Ponieważ niemieckie interwencje okazały się nieskuteczne, w ostateczności wyłączono prąd na poznańskim dworcu. Przy blasku setek pochodni entuzjastyczne nastawione tysiące poznaniaków przywitały Ignacego Jana Paderewskiego pieśniami patriotycznymi. Wydarzenia dnia następnego doprowadziły do wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Po patriotycznych marszach powitalnych pod hotelem Bazar, gdzie zatrzymał się wybitny pianista, przyszła kolej na kontrmanifestację niemiecką, skandującą hasła przynależności tych ziem do Niemiec. Po godzinie 17 padł pierwszy strzał…</p> <p>Prywatnie uwielbiany przez kobiety za obezwładniające spojrzenie, swobodę konwersacji i długie, kręcone włosy. Wyróżniał się wzrostem, co sprawiało, że dodatkowo przyciągał uwagę. Obyty w świecie i podziwiany, zawsze uważał, że tylko nieustanna praca nad sobą i niekończące się ćwiczenia są w stanie rozwinąć posiadany talent. Podobno w podróż brał ze sobą klawiaturę, która służyła mu do ćwiczeń „na sucho”. Jego pedantyczna osobowość przejawiała się w perfekcyjnym wręcz ubiorze. Garderobę, dodatki i męskie gadżety kupował w najlepszych salonach i sklepach Europy.</p> <p>Zmarł w Nowym Jorku. W 1992 roku trumnę z prochami sprowadzono do kraju, do Bazyliki Archikatedralnej pw. św. Jana w Warszawie.<br /> Uhonorowany wieloma odznaczeniami, tytułami i orderami, m.in. Orderem Orła Białego, czy doktoratami honorowymi uczelni polskich i amerykańskich.<br /> W Poznaniu o wydarzeniach z 27 grudnia 1918 roku przypomina ulica imienia Ignacego Jana Paderewskiego oraz tablica wmontowana w ścianę hotelu Bazar, gdzie w dzień poprzedzający wybuch Powstania Ignacy Jan Paderewski wygłosił do kilkudziesięciu tysięcy poznaniaków przemówienie z okna.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/ignacy-jan-paderewski/900/">Ignacy Jan Paderewski</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Józef Dowbor-Muśnicki</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/jozef-dowbor-musnicki/902/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Sat, 21 Sep 2013 08:04:06 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/jozef-dowbor-musnicki/</guid> <description><![CDATA[<p>Dowódca Powstania Wielkopolskiego</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/jozef-dowbor-musnicki/902/">Józef Dowbor-Muśnicki</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Głównodowodzący siłami powstańczymi od 16 stycznia 1919 roku <strong>Józef Dowbor-Muśnicki</strong> poprowadził nowo utworzoną Armię Wielkopolską do zwycięstwa nad Niemcami. Przysłany do Poznania przez Józefa Piłsudskiego – podobno w celu ograniczenia jego popularności w wojsku i prawdopodobieństwa konfliktu z odmiennymi mentalnie Wielkopolanami – z powierzonych zadań generał wywiązał się znakomicie, dowodząc umiejętnie podległymi mu oddziałami. Mieszkał przy ul. Mylnej 15 na poznańskich Jeżycach, a następnie w Lusowie i Batorowie koło Poznania.</p> <p>Urodził się w Garbowie koło Sandomierza. Swoje życie związał szybko z wojskiem, bo już w wieku 14 lat został adeptem szkoły kadetów im. Mikołaja I w Petersburgu. Kontynuował naukę w Konstantynowskiej Szkole Wojskowej, by ostatecznie złożyć egzaminy do Akademii Sztabu Generalnego, również w Petersburgu. Ciekawostką jest fakt, iż w celu dostania się na tą uczelnię młody oficer zmienił wyznanie, gdyż z uwagi na niechęć wykładowców Akademii do wiary katolickiej, musiał dokonać konwersji na kalwinizm (protestantyzm).</p> <p>W I wojnie światowej (1914-1918) walczył w szeregach armii rosyjskiej, dowodząc na szczeblu dywizji, a następnie już ze szlifami generalskimi korpusem armijnym. W sierpniu 1917 roku objął dowództwo tworzonego przez siebie I Korpusu Polskiego w Rosji (tzw. dowborczycy), którego zadaniem było jak najszybsze skierowanie na front przeciwniemiecki. Ostatecznie jednak korpus brał udział w walkach wojny domowej w Rosji (1917-1921). Za zasługi wojenne odznaczany był orderami Imperium Rosyjskiego, a także orderami angielskim oraz chińskim (paradoksalnie – nie otrzymał żadnego odznaczenia polskiego).</p> <p>Jednym z problemów oddziałów powstańczych był brak wyższej kadry oficerskiej. W myśl polityki armii niemieckiej, niewielu Polakom powierzano dowództwo wysokiego czy nawet średniego szczebla, co oczywiście powodowane było obawą przed nabyciem umiejętności kierowania związkami taktycznymi, które mogłyby ewentualnie stanowić o przyszłej polskiej sile oficerskiej skierowanej przeciw Niemcom. W takich okolicznościach Komisariat NRL zdecydował powierzyć dowództwo Stanisławowi Taczakowi, któremu podniesiono szarżę do rangi majora. Tymczasowa komendantura miała zostać złożona do czasu przyjazdu oficera wyższego stopniem. W tym celu prowadzono rozmowy z Warszawą, skąd właśnie 8 stycznia 1919 roku przyjechał generał Józef Dowbor-Muśnicki.</p> <p>Oficjalne przejęcie dowództwa odbyło się 16 stycznia 1919 roku. Zreorganizował oddziały powstańcze, wprowadził żelazną dyscyplinę i przeforsował decyzję o poborze poszczególnych roczników, a także organizował regularną Armię Wielkopolską, która w szczytowym momencie liczyła blisko 110 tysięcy żołnierzy.<br /> Generał przeszedł w stan spoczynku w 1924 roku. Zmarł w Batorowie, ale spoczywa na cmentarzu parafialnym w Lusowie. Przy dolnej części nagrobka stoją dwie urny, wypełnione ziemią katyńską i palmirską, gdyż właśnie tam zginęły dwie córki generała (Janina Lewandowska, z domu Dowbor-Muśnicka, była jedyną kobietą zamordowaną przez Sowietów w Lesie Katyńskim). W znajdującym się naprzeciwko cmentarza Muzeum Powstania Wielkopolskiego można obejrzeć ponad 3 tysiące zebranych pamiątek, ponadto przy wejściu do kościoła pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Jakuba Ap. zamontowano tablicę epitafijną poświęconą generałowi Józefowi Dowbor-Muśnickiemu.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/jozef-dowbor-musnicki/902/">Józef Dowbor-Muśnicki</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Stanisław Taczak</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/stanislaw-taczak/904/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Fri, 20 Sep 2013 08:08:14 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/stanislaw-taczak/</guid> <description><![CDATA[<p>Pierwszy dowódca Powstania Wielkopolskiego</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/stanislaw-taczak/904/">Stanisław Taczak</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Pierwszym dowódcą Powstania był Wielkopolanin, <strong>Stanisław Taczak</strong>. Urodził się w Mieszkowie, około 6 km na północ od Jarocina. Po zdaniu matury w Ostrowie Wielkopolskim, ukończył studia inżynierskie na Akademii Hutniczej we Freibergu. Jako poborowy służył w szeregach armii pruskiej. W czasie I wojny światowej (1914-1918) nominowany do stopnia kapitana.</p> <p>Z takim stopniem wojskowym pojawił się w Poznaniu w listopadzie 1918 roku. Przyjechał w odwiedziny do brata Teodora, który był księdzem jednej z miejscowych parafii. To właśnie dzięki bratu doszło do zaaranżowania spotkania między członkiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu a Stanisławem Taczakiem. Powodem były aktualne wydarzenia 27 grudnia 1918 roku i pierwsze próby zorganizowania – na razie spontanicznej – akcji powstańczej. Z ramienia organu wykonawczego po uzyskaniu zgody Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego propozycję objęcia stanowiska naczelnego dowódcy i nominacji na stopień majora złożył Wojciech Korfanty. Stanisław Taczak objął dowództwo i dzięki zdolnościom wprowadził porządek organizacyjny w szeregach podległych sobie oddziałów. Największą zasługą majora Taczaka było przygotowanie podwalin pod struktury przyszłej Armii Wielkopolskiej. Jednocześnie zastrzegł, że poprowadzi oddziały powstańcze do czasu przybycia oficera wyższego stopniem, który obejmie dowództwo i będzie przygotowany do kierowania rozwijającymi się wojskami powstańczymi (co nastąpiło 16 stycznia 1919 roku, z chwilą przyjazdu Józefa Dowbor-Muśnickiego).</p> <p>W Armii Wielkopolskiej pracował w kwatermistrzostwie i jako zastępca szefa sztabu. Walczył również w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921), dowodząc brygadą, a potem dywizją. W 1924 roku nominowany do stopnia generała brygady. Podczas II wojny światowej przebywał w kilku oflagach na terenie Rzeszy.</p> <p>Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Miltari.</p> <p>Zmarł 15 lat po wojnie w Malborku (po wojnie mial zakaz mieszkania w Wielkopolsce). Pochowany początkowo w Malborku, został następnie przeniesiony do Poznania na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan. W rodzinnym Mieszkowie natomiast znajduje się pomnik generała w mundurze wielkopolskim, dla wykonania którego wzorem było zdjęcie z 26 stycznia 1919 roku.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/stanislaw-taczak/904/">Stanisław Taczak</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Kazimierz Grudzielski</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-grudzielski/906/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Thu, 19 Sep 2013 08:09:46 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-grudzielski/</guid> <description><![CDATA[<p>Dowódca frontu północnego</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-grudzielski/906/">Kazimierz Grudzielski</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Mimo że w 1918 roku <strong>Kazimierz Grudzielski</strong> miał 62 lata, w momencie wybuchu Powstania Wielkopolskiego oddał się do dyspozycji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu. Frontowe doświadczenie i wysoki jak na warunki Powstania stopień wojskowy (podpułkownik) sprawiły, że objął on dowództwo na pałuckim odcinku frontu. Niewątpliwie zdobył on szacunek podkomendnych, którzy w lutym 1919 roku nadali imię płk Kazimierz Grudzielski zdobycznemu samochodowi pancernemu Ehrhardt.</p> <p>Urodził się w Turwi, gdzie jego ojciec był administratorem dóbr zasłużonego organicznika i oficera ordynansowego Napoleona, Dezyderego Chłapowskiego. Ukończył elitarne gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Ostatecznie podjął decyzję o wstąpieniu do wojska i rozpoczęciu kariery wojskowej. Dosłużył się stopnia podpułkownika i z taką szarżą przeszedł w stan spoczynku w 1917 roku. Żonaty z Wandą Dobrogoyską, z którą nie miał potomstwa.</p> <p>Po powrocie do Wielkopolski, odpowiadając na wezwanie do broni, objął komendanturę nad wrzesińską Strażą Ludową. Decyzją podjętą przez Komisariat NRL, Kazimierz Grudzielski objął dowództwo nad frontem północnym z bezpośrednim celem odrzucenia Niemców na linię Noteci i zajęcia strategicznych pozycji.<br /> Choć walki o poszczególne ośrodki – Szubin, Łabiszyn, Żnin i Kcynia – prowadzono ze zmiennym szczęściem, udało się opanować sytuację na froncie i utrzymać w lutym zajęte obszary. Nie powiodły się przygotowywane w Bydgoszczy kontrnatarcia niemieckie. Tereny północno-wschodnie zostały ustabilizowane, co przypieczętował rozejm w Trewirze, zawarty 16 lutego 1919 roku. Mimo tego cały czas trwały przygraniczne potyczki.</p> <p>Po zakończeniu Powstania piastował różne funkcje w strukturach armii. Przeszedł w stan spoczynku w styczniu 1921 roku w stopniu generała porucznika, został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Kilka miesięcy później zmarł w Poznaniu. Pochowany przy kościele parafialnym w Gozdowie pod Wrześnią. Obok rodzinnego grobowca Grudzielskich umieszczono kamień z tablicą informującą o zasługach i życiorysie generała.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-grudzielski/906/">Kazimierz Grudzielski</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Franciszek Ratajczak</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/franciszek-ratajczak/910/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Sun, 15 Sep 2013 10:01:27 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/franciszek-ratajczak/</guid> <description><![CDATA[<p>Bohaterski powstaniec</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/franciszek-ratajczak/910/">Franciszek Ratajczak</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p><strong>Franciszek Ratajczak</strong> zapisał się na kartach historii w sposób szczególny. Jako bohaterski powstaniec, został pierwszą ofiarą walki o odzyskanie wolności i granic Polski po okresie zaborów.</p> <p>Urodził się we wsi Śniaty, około 20 km na wschód od Kościana. Rodzice wraz z dziećmi wcześnie wyjechali „za chlebem” do uprzemysłowionej Westfalii. Jako młody, bo 14-letni chłopak, podjął pracę w kopalni. Od 1910 roku aktywnie działał w strukturach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Do tej pozornie tylko sportowej organizacji zapisywali się świadomi patriotycznie Polacy, gdyż – oprócz ćwiczeń i doskonalenia kultury fizycznej – faktycznym celem „sokołów” było przygotowanie walki o wolną Polskę.</p> <p>Jako poddany niemiecki, został powołany do odbycia służby wojskowej. Podczas I wojny światowej (1914-1918) walczył na froncie zachodnim. Przerzucony do Poznania, decyzją organizacji znalazł się w II kompanii Służby Straży i Bezpieczeństwa. Oddziały te zostały powołane przez Niemców w celu niedopuszczenia do rozprzestrzeniania się idei rewolucyjnych, tymczasem – paradoksalnie – sporą ich część stanowili Polacy, czekający na odpowiedni moment. Wyczerpanym zmaganiami wojennymi Niemcom coraz trudniej było utrzymać charakterystyczny dla nich porządek.<br /> Punktem kulminacyjnym był przyjazd do Poznania wybitnego wirtuoza i kompozytora Ignacego Jana Paderewskiego. Dzień później, 27 grudnia 1918 roku, rozpoczęły się walki zbrojne, których konsekwencją był wybuch Powstania. W zaistniałej sytuacji II kompania Franciszka Ratajczaka maszerowała pod Bazar, gdzie zatrzymał się Ignacy Jan Paderewski.</p> <p>W momencie gdy kompania znajdowała się na skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Ratajczaka i 27 Grudnia, rozległy się strzały z karabinu maszynowego. Ostrzał prowadzono z Prezydium Policji, mieszczącego się przy dzisiejszej ul. 3 Maja (obecnie budynek ten nie istnieje). Ciężko ranny Franciszek Ratajczak zmarł kilka godzin później w pobliskim szpitalu.</p> <p>W rodzinnej wsi Śniaty przy ulicy nazwanej imieniem Franciszka Ratajczaka ustawiono głaz narzutowy z zamontowaną kamienną tablicą, przybliżającą sylwetkę patrona. W Kościanie przed Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych przy ul. Wielichowskiej 43a znajduje się pomnik patrona – Franciszka Ratajczaka.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/franciszek-ratajczak/910/">Franciszek Ratajczak</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Zygmunt Kittel</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/zygmunt-kittel/918/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Thu, 31 May 2012 08:21:39 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/zygmunt-kittel/</guid> <description><![CDATA[<p>Współorganizator i dowódca Powstania Wielkopolskiego w Gnieźnie.</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/zygmunt-kittel/918/">Zygmunt Kittel</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Urodził się 28 stycznia 1877 r. w Nowym Mieście Lubawskim jako syn Maksymiliana (przemysłowca) i Zuzanny ze Skuszewiczów. Od lat młodzieńczych zaangażował się w polskim tajnym ruchu narodowym. W gimnazjum brodnickim należał do Towarzystwa Tomasza Zana – Związku Filomatów. Z gimnazjum został wydalony w 1897 r. za nieprzestrzeganie zakazu posługiwania się językiem polskim. Maturę zdał eksternistycznie w Berlinie. Odbył praktyki zawodowe w biurze konstrukcyjnym fabryki urządzeń cukrowniczych w Pradze czeskiej, gdzie należał do Ogniska Polskiego.<br /> W 1899 r. rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki w Chatlottenburgu. W tym czasie wstąpił do organizacji „Sokół”. Studia ukończył w 1905 r. podejmując pracę w cukrownictwie. Od 1911 do 1919 był dyrektorem technicznym cukrowni „Gniezno”.</p> <p>Po 11 listopada 1918 r. zaczął formować szeregi „Sokoła” w Gnieźnie. Jako komendant tej organizacji współorganizował Powstanie w mieście i w powiecie. Z 28/29 grudnia 1918 r. został obwołany polskim komendantem miasta. Podjął decyzję zaatakowania Zdziechowy, w której zaczęły gromadzić się siły niemieckie przygotowujące się do kontrataku. Uczestniczył w walkach o Szubin (8-11 I 1919), dowodząc grupą osłonową opanował Samoklęski, a 13 stycznia kierował zdobyciem Rynarzewa. 20 I 1919 objął stanowisko dowódcy Okręgu Wojskowego IV (Gniezno). Był współorganizatorem 4. Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszego 58. Pułku Piechoty).</p> <p>W lutym 1919 r. <strong>Zygmunt Kittel</strong> wybrany został starostą gnieźnieńskim. Urząd ten pełnił do marca 1920 r. Następnie powrócił do pracy w cukrownictwie pełniąc do wybuchu wojny stanowisko dyrektora cukrowni „Żnin”. W latach trzydziestych był prezesem Związku Rezerwistów i Byłych Wojskowych w Żninie; założył tam koło Związku Strzeleckiego. W 1937 r. będąc w stopniu kapitana został zwolniony od powszechnego obowiązku wojskowego. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi.</p> <p>W okresie II wojny światowej ukrywał się w Warszawie i na Lubelszczyźnie, by uniknąć represji za udział w Powstaniu. Po zakończeniu wojny, do momentu przejścia na emeryturę w roku 1950, pracował na stanowisku dyrektora cukrowni w Żninie. Następnie przeprowadził się do Torunia. Do śmierci wykładał maszynoznawstwo w Technikum Cukrowniczym w Toruniu. W 1959 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 15 VI 1960 w Toruniu.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/zygmunt-kittel/918/">Zygmunt Kittel</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Kazimierz Zenkteler</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-zenkteler/916/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Tue, 08 Nov 2011 11:04:59 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-zenkteler/</guid> <description><![CDATA[<p>Dowódca frontu zachodniego</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-zenkteler/916/">Kazimierz Zenkteler</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Dowódca frontu zachodniego <strong>Kazimierz Zenkteler</strong> stał się legendą za życia. Walczył nie tylko w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19, ale także podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921) oraz w III Powstaniu Śląskim (1921). Wielokrotnie wyróżniany, m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za sprawność i umiejętne dowodzenie na polu bitwy.</p> <p>Urodził się Wojnowicach koło Buku. Gimnazjum ukończył w Poznaniu, a po zakończeniu nauki odbył roczny kurs w podchorążówce niemieckiej 5. Pułku Artylerii Ciężkiej. Kilka lat później walczył w wojsku niemieckim na froncie zachodnim I wojny światowej (1914-1918). W trakcie kampanii flandryjskiej w maju 1918 roku został ciężko ranny. Decyzją komisji lekarskiej jako weteran i inwalida został zwolniony z armii niemieckiej.<br /> Zdobyte doświadczenia żołnierskie postanowił wykorzystać w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Wydarzenia rewolucyjne w Niemczech, ogólna sytuacja polityczna i świadomość zbliżających się rozstrzygnięć dotyczących Wielkopolski doprowadziły do decydujących działań patriotów czekających na właściwy moment.</p> <p>Po wybuchu Powstania w Poznaniu porucznik Kazimierz Zenkteler przystąpił do organizowania oddziałów powstańczych na podległym sobie terenie. Zasłynął akcją zerwania torów na strategicznej linii z Berlina do Poznania, co uniemożliwiło Niemcom przesłanie posiłków w celu zduszenia Powstania w zarodku. Jako członek Powiatowej Rady Ludowej w Grodzisku i komendant Straży Ludowej na powiat nowotomyski i grodziski, de facto dowodził kształtującym się frontem na zachodzie Wielkopolski. W styczniu 1919 roku decyzją Sztabu Generalnego stacjonującego w Poznaniu otrzymał nominację na dowódcę V Okręgu Wojskowego Powstania Wielkopolskiego na powiaty: międzyrzecki, nowotomyski, grodziski, babimojski.</p> <p>Po zakończeniu Powstania Wielkopolskiego (1918/1919) brał udział w zajmowaniu ziem zachodnich przyznanych – już na mocy dokumentów – postanowieniami traktatu wersalskiego. W czasie zmagań wojennych o granicę wschodnią pułkownik Kazimierz Zenkteler dowodził 7. Rezerwową Wielkopolską Dywizją Piechoty, a następnie 23. Dywizją Piechoty. Po zwycięskiej wojnie z bolszewikami brał udział w walkach o Śląsk w III Powstaniu Śląskim (1921), którym dowodził od 3 czerwca 1921 r.</p> <p>Po spełnieniu obowiązku wobec ojczyzny w 1921 roku został przeniesiony do rezerwy. Nigdy nie założył rodziny. W czasie okupacji hitlerowskiej został deportowany do Generalnego Gubernatorstwa. Do rodzinnej Wielkopolski za życia już nie powrócił. Zmarł w Jędrzejowie na kielecczyźnie. Dopiero w 2001 roku prochy pułkownika Kazimierza Zenktelera sprowadzono do Buku, gdzie spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. św. Rocha.<br /> Dziś imię pułkownika Kazimierza Zenktelera nosi bukowskie gimnazjum usytuowane przy ul. Szarych Szeregów 8, które posiada bogaty zbiór pamiątek po patronie. Także jedna z ulic niedaleko Rynku została nazwana ku pamięci komendanta frontu zachodniego.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/kazimierz-zenkteler/916/">Kazimierz Zenkteler</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Leon Prauziński</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/leon-prauzinski/914/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Tue, 08 Nov 2011 11:04:22 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/leon-prauzinski/</guid> <description><![CDATA[<p>Artysta malarz i powstaniec</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/leon-prauzinski/914/">Leon Prauziński</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Zmagania na frontach Powstania Wielkopolskiego przełomu roku 1918 i 1919 to nie tylko szlak bojowy żołnierzy, rozstrzygnięcia dowódców czy decyzje władz politycznych, ale również martyrologia zawarta na kartach wspomnień, opracowań naukowych czy w pamięci późniejszych pokoleń. Taką formą przekazu wiedzy o ówczesnych wydarzeniach jest malowana historia Powstania.</p> <p>Znamy ją z dwunastu reprodukcji obrazów pędzla <strong>Leona Prauzińskiego</strong> – artysty malarza i powstańca wielkopolskiego. Obrazy, których reprodukcje zachowały się w postaci pocztówek drukowanych okazjonalnie od czasów dwudziestolecia międzywojennego, przedstawiają sceny związane z kolejnymi etapami Powstania Wielkopolskiego i działaniami wyzwoleńczymi. Oryginały obrazów zostały zniszczone podczas okupacji hitlerowskiej, gdyż wszystko, co kojarzyło się Niemcom z Powstaniem, było z zapiekłością unicestwiane, a sami powstańcy – wciągnięci na listy – tropieni, więzieni i mordowani. Taki los spotkał malarza i bohaterskiego bojownika o wolność, Leona Prauzińskiego.</p> <p>Urodzony w Poznaniu, uczył się gimnazjum w Poznaniu i Ostrowie Wielkopolskim. Jak wielu poborowych z zaboru niemieckiego, został powołany w szeregi armii niemieckiej na front zachodni I wojny światowej (1914-1918). Brał udział m.in. w krwawej walce o francuską twierdzę Verdun w 1916 roku. Ciężko ranny w Lasach Argońskich, po okresie rekonwalescencji wrócił do Poznania. Maturę zdał po odzyskaniu niepodległości w poznańskim gimnazjum Marii Magdaleny. Malarskie studia kierunkowe ukończył na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Z żoną Ireną dochowali się dwóch synów.</p> <p>W Powstaniu Wielkopolskim walczył pod Wolsztynem, Zbąszyniem, Babimostem i Kopanicą. Po zakończeniu działań wojennych na granicy zachodniej brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Podczas II wojny światowej zrezygnował z ukrywania się, co pozwoliło gestapo na szybkie ujęcie i osadzenie w Forcie VII w Poznaniu. Zginął zastrzelony na terenie obozu w styczniu 1940 roku.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/leon-prauzinski/914/">Leon Prauziński</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Marcin Rożek</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/marcin-rozek/912/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Tue, 08 Nov 2011 11:03:45 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/marcin-rozek/</guid> <description><![CDATA[<p>Artysta-rzeźbiarz oraz powstaniec wielkopolski</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/marcin-rozek/912/">Marcin Rożek</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Do dziś w Wielkopolsce odnaleźć można dzieła jego autorstwa, które nie tylko przypominają o twórczej pracy artystycznej, ale również są trwałym świadectwem patrioty, poświęcającego swój talent i życie dla ojczyzny.</p> <p>Urodził się w Kosieczynie, około 10 km na południowy zachód od Zbąszynia. Po kilku latach rodzina Marcina Rożka przeprowadziła się do Wolsztyna. Po ukończeniu szkoły terminował w zakładzie kamieniarskim i sztukatorskim w Poznaniu, gdzie zdał egzamin czeladniczy. Po otrzymaniu stypendium Towarzystwa Naukowej Pomocy im. Karola Marcinkowskiego podjął naukę w Berlinie, a potem na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Warsztat rzeźbiarski szlifował także w Paryżu. Ostatecznie w 1913 roku zamieszkał w Poznaniu, tam otworzył pracownię i kształcił uczniów.<br /> W Powstaniu walczył w szeregach pułku kawalerii pod dowództwem Ignacego Mielżyńskiego. Po zakończeniu służby powstańczej współtworzył Szkołę Sztuk Zdobniczych w Poznaniu. W 1933 roku przeniósł się do Wolsztyna, gdzie mieszkał i tworzył w zaprojektowanej przez siebie willi (obecnie Muzeum Marcina Rożka przy ul. 5 Stycznia 34).</p> <p>W czasie okupacji hitlerowskiej został aresztowany i osadzony w Forcie VII (obecnie ul. Polska). Jego dokonania artystyczne musiały wzbudzić podziw Niemców, bo naczelnik więzienia Fortu VII zaproponował mu wykonanie rzeźby popiersia Adolfa Hitlera dla poznańskiego zamku królewskiego. Odmówił. W 1943 roku trafił do obozu koncentracyjnego w KL Auschwitz, gdzie rok później zmarł.</p> <p>Do najbardziej znanych dzieł artysty należą: usytuowany w pobliżu archikatedry gnieźnieńskiej pomnik Bolesława Chrobrego, upamiętniający pierwszą koronację królewską w 1025 roku, oraz statua Siewca przy przejeździe kolejowym w Luboniu koło Poznania (jej kopia postawiona została przed Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu). W domu w Wolsztynie, gdzie <strong>Marcin Rożek</strong> miał zarówno pracownię rzeźbiarską, jaki i atelier malarskie, obecnie znajduje się muzeum artysty.</p> <p>Źródło zdjęć: <a href="http://regionwielkopolska.pl/">Regionwielkopolska.pl</a></p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/marcin-rozek/912/">Marcin Rożek</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> <item> <title>Bernard Śliwiński</title> <link>https://27grudnia.pl/bohaterowie/bernard-sliwinski/908/</link> <dc:creator><![CDATA[tomdur]]></dc:creator> <pubDate>Thu, 22 Sep 2011 08:10:19 +0000</pubDate> <guid isPermaLink="false">http://27grudnia.pl/bohaterowie/bernard-sliwinski/</guid> <description><![CDATA[<p>Dowódca frontu południowo-zachodniego</p> The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/bernard-sliwinski/908/">Bernard Śliwiński</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Dowódca frontu południowo-zachodniego tzw. grupy „Leszno”. Doskonale wykształcowny na uczelniach w Berlinie i Wrocławiu, uzyskał tytuł doktora praw. Wielokrotnie odznaczany za męstwo i odwagę, m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. W wolnym już kraju z zaangażowaniem piastował urząd prezydenta miasta Bydgoszcz, a także publikował swoje wspomnienia z okresu powstaniowego.</p> <p>Urodził się w Poniecu, około 22 km na południowy zachód od Gostynia. W trakcie nauki we wschowskim gimnazjum młody Śliwiński zaangażował się w działalność tajnego stowarzyszenia uczniowskiego Tomasza Zana, w którym m.in. przez właściwe wychowanie młodzieży polskiej propagowano idee niepodległościowe.</p> <p>Po ukończeniu szkół wyższych, jak każdy poborowy cesarza Wilhelma II Hohenzollerna, odbył zasadniczą służbę wojskową. Walcząc na froncie zachodnim w I wojnie światowej (1914-1918), dosłużył się stopnia porucznika i z taką szarżą wrócił w rodzinne strony. Dowiedziawszy się o przygotowywanych działaniach niepodległościowych, rozpoczął organizowanie w powiecie sił powstańczych. Kontakował się zarówno z Komisariatem NRL w Poznaniu, jak i z Powiatową Radą Ludową w Gostyniu, która powierzyła mu objęcie komendantury nad tym odcinkiem frontu. <strong>Bernard Śliwiński</strong> w samą porę zorganizował obronę w rejonie Ponieca, gdyż Niemcy rozpoczęli już przygotowania do walki, a garnizony w Lesznie i Rawiczu zostały postawione w stan gotowości. Uniemożliwiło to Niemcom wtargnięcie do centrum Wielkopolski od południa.</p> <p>Najbardziej znanym starciem była tzw. „bitwa pod wiatrakami” pod Osieczną, rozegrana 11 stycznia 1919 r. Zakończone sukcesem starcie dało wymierne skutki odrzucenia Niemców i podniosło morale miejscowych żołnierzy. Ciężkie walki z Niemcami rozegrały się także na innych odcinkach, jak chociażby bój o Kąkolewo (28 stycznia 1919 r.), gdzie Niemcy atakowali pociągami pancernymi wypełnionymi desantem. Zmagania wojenne przerwał rozejm w Trewirze zawarty 16 lutego 1919 roku. Powstańcy utrzymali pozycje, co pokazało determinację walczących o te ziemie Wielkopolan.</p> <p>Bernard Śliwiński brał także udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921. Przeniesiony do rezerwy w 1922 roku, zajął się pełnieniem obowiązków komendanta poznańskiej policji, a potem pracował dla kraju jako prezydent Bydgoszczy. Ostatecznie wrócił do Poznania, gdzie kierował kancelarią prawniczą. W 1939 r. dowódca Brygady Obrony Narodowej, wzięty do niewoli, zmarł w Oflagu II E Neubrandenburg.</p> <p>Źródło zdjęć: Wielkopolskie Muzeum Wojskowe</p>The post <a href="https://27grudnia.pl/bohaterowie/bernard-sliwinski/908/">Bernard Śliwiński</a> first appeared on <a href="https://27grudnia.pl">Powstanie Wielkopolskie • Obchody Rocznicy</a>.]]></content:encoded> </item> </channel> </rss>