KOKARDA NARODOWA – SYMBOLEM PRZYNALEŻNOŚCI NARODOWEJ - Powstanie Wielkopolskie

Wizja kokardy narodowej powstała we Francji, gdzie w XVIII wieku noszono na wojskowych nakryciach głowy oznakę z upiętych w koło barw narodowych. Miały one postać ozdobnego pęku wstążek, co Francuzi nazywali „cocarde”.  W XVIII-wiecznej Polsce funkcjonowała biała kokarda, która oznaczała władzę króla nad jego wojskiem. Idea ta była zakorzeniona także w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim, lecz wówczas do bieli dołączyła czerwień.

–  Pierwotnie były to kokardy, a więc kawałki wstążki zawiązane w tradycyjny sposób. Niekiedy, uwzględniając myśl, ideę, kokardami nazywano też naturalne liście, kwiaty, a nawet pęczki słomy, jeżeli noszone były jako znak politycznej czy społecznej przynależności. Nazwa ta przeszła z czasem na tzw. rozetki z wstążek albo z tłoczonej i malowanej blachy a także na inne materiały wycinane w koliste lub owalne znaczki. – wyjaśniał w tekście z 1917 roku pisarz i historyk Franciszek Kamocki.

Biało-czerwona kokarda narodowa wprowadzona została przez sejm Królestwa Polskiego
7 lutego 1831 roku. Trwało wówczas Powstanie Listopadowe, a żołnierze walczący po polskiej stronie potrzebowali elementu, który określałby ich przynależność narodową. W Wielkopolsce, kokarda jako polski symbol pojawiła się podczas Wiosny Ludów 1848 roku. Powstanie Styczniowe 1863 roku sprawiło, że stała się ona powszechnym symbolem narodowym, którym właściwie pozostaje do dziś. 

Przed wybuchem Powstania Wielkopolskiego, w listopadzie 1918 roku, Polacy wcieleni do armii niemieckiej, samodzielnie przygotowywali kokardy narodowe. Taki emblemat, przyczepiony do munduru był odbierany jako manifestacja przynależności narodowej, patriotyzmu i miłości do Ojczyzny, czyli odradzającej się Polski. Jak wówczas wykonywano taką kokardę? Przede wszystkim  podstawę stanowiła marszczona, zwinięta biało-czerwona tasiemka. Zdarzało się, że polscy patrioci  przerabiali niemieckie rozety w kolorze czarno-biało-czerwonym, odcinając tylko czarną otoczkę. Kokarda wraz ze srebrnym orzełkiem stały się niezaprzeczalnymi symbolami Powstańców Wielkopolskich.

Oficjalnie kokarda narodowa i srebrny orzeł umieszczone na wojskowej czapce zostały uznane za polskie oznaki wojskowe poprzez rozkaz majora Stanisława Taczaka, który wydano 8 stycznia 1919 roku. Jednak dość szybko nastąpił kres tego rozkazu, gdyż 22 stycznia 1919 roku, generał Józef Dowbor-Muśnicki wydał rozkaz wprowadzający rozetkę wielkopolską w kształcie trefla.

Warto pamiętać, że kokarda narodowa jest obecnie symbolem, który towarzyszy nam podczas najważniejszych uroczystości państwowych, podczas których celebrowane są ważne wydarzenia historyczne. To jeden z piękniejszych elementów łączących Polaków.