Odbudowa samochodu pancernego Erhardt M17 w Budzyniu - Powstanie Wielkopolskie

I wojna światowa była okresem w którym nastąpił znaczący postęp techniczny w budowie pojazdów. Rozwój niezawodnych i wydajnych silników spalinowych spowodował powstanie różnorakich konstrukcji używanych nie tylko do transportu ludzi i zaopatrzenia. Pojawiły się także bazujące na ciężarówkach pierwsze pojazdy bojowe, mające dawać wsparcie nacierającej piechocie. Jednym z nich był ciężki niemiecki samochód pancerny – Ehrhardt E-V/4.

To właśnie tego typu pojazdu użyto do ataku na wielkopolski Budzyń 7 lutego 1919 roku. Ku radości, został on po krótkim czasie walki zdobyty przez powstańców.  Skierowano go następnie na front północny nad Notecią, a później do udziału w walkach pod Kędzierzynem podczas III powstania śląskiego.

Pamięć o tym chlubnym wydarzeniu sprzed laty, zarówno w Budzyniu, jak i jego okolicach niezmiennie napawała mieszkańców dumą. Niewątpliwie stała się ona również  impulsem dla pana Stanisława Ornocha, właściciela warsztatu naprawy autokarów, który postanowił odbudować Erhardta z Budzynia. Pierwsze pomysły o jego odbudowie – jak opowiada nam pan Ornoch – zakiełkowały już w 2004 roku, a prawdziwym bodźcem do działania stało się  zebranie w chodzieskim cechu w 2017 roku. Pan Stanisław, za namową pana Jana Kubackiego, oglądając zdjęcia samochodu pancernego podjął decyzję o zbudowaniu repliki. Mobilizująco działała również zbliżająca się 100. rocznica słynnej akcji na budzyńskim Okręgliku.

Samochód pancerny Erhardt M17 powstał dzięki współpracy wielu zaangażowanych pasjonatów z Wielkopolski. Zgromadzono szereg zdjęć oraz dokumentację, a wymiary, co ciekawe, pozyskano z oryginalnej instrukcji obsługi pojazdu. Ukoronowaniem wysiłku odbudowy i momentem niezmiernie ekscytującym i zapamiętanym przez pana Ornocha było pierwsze uruchomienie pancernej maszyny i wyjazd nią z garażu. Pojazd bezawaryjnie wykonał manewry na placu, a wszystko pracowało bez zarzutu. Replika samochodu pancernego Erhardt M17 już na początku 2018 roku uczestniczyła m.in. w targach Tour Salon, gdzie promowała wydarzeniach związane z obchodami 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego. „Pancernik” jest przede wszystkim dumą mieszkańców Budzynia i główną atrakcją inscenizacji historycznych poświęconych wydarzeniom jego zdobycia w lutym 1919 roku na Okręgliku.

Zdjęcia ze zbioru autorów (2018/2019).

Fot. 1. Najważniejsza dla repliki pojazdu Erhardt M17 inscenizacja historyczna, która odbyła się dokładnie w 100. rocznicę powstrzymania przez powstańców wielkopolskich niemieckiego ataku na Budzyń.

Fot. 2. Ważenie repliki pojazdu Erhardt M17, aby określić jego masę i naciski na oś, było to niezbędne dla uzyskania zgód zarządców infrastruktury drogowej do wjazdów na płyty placów, na których odbywały się uroczystości patriotyczne.

Fot. 3. Pan Stanisław Ornoch w replice pojazdu pancernego Erhardt M17.